IL-POETA KONTEMPORANJU MALTI U L-ISTAĠUN SAJFI – KIF WIEĠEB? – It-tieni parti

It-tieni mistoqsija li staqsejt lil għadd ta’ poeti li qed jiktbu llum kienet din:

Ir-rabta bejn il-poeta u l-aħbarijiet kurrenti. Xi tgħid dwar dan? Liema hija l-aħħar aħbar kurrenti li ispiratek biex tikteb poeżija?

AMANDA BUSUTTIL: M’hemmx xi ngħidu li l-aħbarijiet kurrenti għandhom influwenza kbira fuq il-kittieb u l-poeta. L-affarijiet li jiġru dejjem iħallu influwenza kbira fuq ħajjet il-poeti. Fil-fehma tiegħi, dejjem nippruvaw inqabblu ż-żmien preżenti mal-imgħoddi u ngħidu ‘Dak kien żmien mhux bħal-lum!’ Iż-żmien li għexna fil-passat, fil-ħajja ta’ kull individwu li naf, dejjem jistqarr li kienet aħjar minn tal-lum! U t-tfal tal-lum, għad jgħoddu l-illum b’għażiż meta huma jikbru wkoll u jsiru ċ-ċittadini ta’ għada. Bħala aħbar kurrenti li ispiratni nikteb poeżija naħseb hija meta smajt bil-fekruna tal-baħar li bejtet fir-ramla tal-Ġnejna, aħbar li għalija kienet bħal ħolma u tassew fraħt bil-wisq li l-gżejjer Maltin għadhom mseddqa bil-kreaturi tant sbieh li sawwar il-Ħallieq.

CARMEL G. CAUCHI: Naħseb li kull poeta jiġi, ftit jew wisq, ispirat mill-ġrajjiet kurrenti għax il-poeta għandu qalb sensittiva. Jien ukoll, minkejja li l-poeżija tiegħi hi x’aktarx ta’ xejra personali, xi drabi nkun ispirat minn dak li jkun jiġri ’l barra minni. Mhux kull aħbar fuq ir-radju tispirani biex nikteb poeżija, imma jkun hemm xi wħud mill-aħbarijiet li jolqtuni u jqajmu fija ħafna emozzjoni. Meta jiġri hekk aktarx li nesprimi dak li nkun inħoss permezz tal-poeżija.

L-aħħar aħbar kurrenti li ispiratni kienet dik li ħarġet nhar is-Sibt 19 ta’ Mejju 2012. Kienet tgħid li  fi Brindisi, l-Italja, tpoġġiet bomba qrib l-entratura tal-iskola “Francesca Morvillo Falcone”. Kienet programmata biex tisplodi waqt li t-tfajliet studenti jkunu deħlin l-iskola. L-isplużjoni feriet ħamsa minnhom gravament u qatlet liż-żagħżugħa  Melissa Bassi.

CHARLES MIFSUD: Naħseb li l-poeta hu dejjem istitivament attent dwar dak li qed jiġri madwaru, anke jekk mhux dejjem jesprimi bil-kitba ħsibijietu.  L-aktar fost l-aħbarijiet kurrenti li laqtitni kienet il-miġja fostna ta' numru kbir ta' emigranti klandestini li waslu fuq xtutna.  Dan minħabba raġunijiet varji, fosthom: Dawn għaliex qed jaħarbu minn pajjiżhom?  X'konsegwenzi qegħdin joħolqu għal pajjiżna?  Umanament għandna nilqgħuhom b'idejna miftuħa?  Jista' jkun li jġibu magħhom mard li forsi fostna għad m'għandniex?!

EMMANUEL ATTARD CASSAR: Ilni ma nkun ispirat mill-politika. Xi snin ilu qrajt il-ktieb “The Kite Runner” ta’ Khaled Hosseini li hu Afgani jgħix fl-Istati Uniti u f’dal-ktieb tinħass is-sbuħija ta’ artu daqskemm jinħassu l-effetti koroh tal-gwerra. Kont ilni biex nikteb poeżija dwar l-Afganistan. Kont għamilt anki tiftix dwar dan il-pajjiż imma l-poeżija bqajt ma ktibthiex. Illum iżda ktibt verżjoni qasira ta’ dak li ridt nikteb aktar fit-tul.

DUN GEOFFREY G. ATTARD: L-aħħar aħbar kurrenti li wasslitni biex ktibt poeżija kienet iċ-ċelebrazzjoni tal-125 sena minn meta r-Rabat ta’ Għawdex ngħata l-istatus ta’ belt mir-Reġina Victoria bil-ħidma ta’ Sir Adrian Dingli u Mons. Isqof Pietru Pace nhar l-10 ta’ Ġunju 1887.  Billi minn ċkuniti – anzi sa minn meta niftakar – għext u trabbejt fir-Rabat t’Għawdex, kien ilni bi ħsiebi nikteb xi ħaġa dwar dan, imma ċ-ċelebrazzjoni proprja wasslitni biex ħassejtni kważi fid-dmir li nikteb.  Il-muża għenitni wkoll għax ktibha bla ma waqaft sakemm lestejtha kważi kważi f’nifs wieħed. (Din il-poeżija dehret il-ġimgħa l-oħra.)

GODWIN CINI: L-aħbarijiet iva jistgħu jispirawk... bħal inkwiet fil-pajjiżi Għarab jew gwaj fil-Ġappun u l-Italja jew inċidenti tat-traffiku.

JOHN MALLIA: Il-ġrajjiet kurrenti jafu jinbxu lill-poeta biex jikkummenta dwarhom b'xi nisġa poetika.  Id-diżastri naturali mifruxin madwar id-dinja u dak li ġara fil-Parlament Malti ħajruni nħażżeż xi versi.

JONATHAN BALZAN: Qed ikun hawn wisq revoluzzjonjiet ta’ grajjiet kurrenti li difficli tlaħħaq magħhom kollha biex tikteb, ngħid għalija! Fuq nota nazzjonali, naħseb ħafna fuq l-ambjent Malti u l-iżviluppi f'posthom jew le li jolqtu l-ambjent. Bħalissa fuq il-festi.

JOSEPH SCIBERRAS (Ħ’ATTARD):  L-aħbarijiet kurrenti jaffetwawni fil-poeżija, speċjalment meta nara t-tbatijiet, ħsarat eċċ. L-aħħar aħbar kienet  f’għeluq l-10 anniversarju ta’ 9/11 i.e. Settembru 2011.

KEVIN TANTI: Naħseb li poeta jispirawh ħafna l-ġrajjiet kurrenti. Kultant tkun kelma, aħbar , jew xi ħaġa li tkun rajt fuq il-mezzi tax-xandir. Min-naħa l-oħra kultant nispira ruħi minn xi ġrajja li tkun qed issir imma tieħu idea minn dak li jkunu qed jgħidu n-nies fit-triq, kultant anke minn kif iħarsu lejha nies li ma jifhmux dak li jkun qed jingħad jew ikunu indifferenti lejn dak li jkun qed jingħad. Kultant jekk nipprova naħseb x’se nikteb ma nsibx suġġett, imbagħad nisma’ xi ħaġa u tolqtok u jirnexxielek torqom erba’ versi.

Ovvjament l-aħħar avveniment li laqatni kienu l-kampjonati tal-futbol, fejn bħal ma jiġrili dejjem inħossni imweġġa’ nara bnadar jixxejru u innijiet jitkantaw min-nies Maltin.

LEANNE ELLUL: Dan l-aħħar qamet il-kwistjoni tat-tatwaġġi fuq il-pulizija. Għad illi m'għandix kuraġġ nagħmel waħda jien, l-idea tagħhom taffaxxinani. Fil-fatt, il-punt tat-tluq għall-poezija li ktibt dan l-aħħar kienet din l-idea. Ħafna drabi l-punt tat-tluq mhux dejjem ikun il-qofol tax-xogħol finali tiegħi iżda xi rabta, imqar żgħira, dejjem ikun hemm. It-terremoti u l-bidla li għaddejja minnha d-dinja bħalissa wkoll tispirani. Għal darba oħra, din l-idea hi biss punt tat-tluq. Il-bidla jew in-nuqqas ta' bidla aktarx illi jkunu t-temi tal-poeżiji. Tibqa' tolqotni wkoll il-kwistjoni tal-inġustizzji speċjalment fejn jidħlu kwistjonijiet ta' flus. Għaliex 'min mejjet għal qatra u min mejjet fis-sakra'? (Il-poeżija tatwaġġ dehret is-Sibt li għadda.)

MARIO ATTARD: Il-kittieb qatt ma jista’ jkun maqtugħ mill-media. Filwaqt li l-media tirrapporta rapportaġġ fattwali, il-kitba letterarja hija interpretazzjoni tar-realtà. Meta tisma’ bil-konsegwenzi li ħallew it-terremoti bl-aħħar wieħed ikun dak f’Bologna, tisma’ b’dak li jinsab għaddej fis-Sirja, l-instabbilità ekonomika... tasal biex tistaqsi x’inhuwa jiġri? Kemm hemm minn dawn l-avvenimenti li jistgħu jissolvew u hekk l-aħbarijiet li jinvaduna ma nafx kemm-il darba ma’ kuljum ikunu inqas ta’ wġigħ. Ta’ kuljum, jiena nipprova nemmen li fost l-aħbarijiet se nisma’ mqar aħbar waħda pożittiva. Nifraħ meta nisma’ li f’xi zoo jew park twieldet xi panda jew li grupp ta’ fkieren iddewwew u telquhom fil-libertà tagħhom fost manifestazzjoni ta’ festa ta’ ferħ u sodisfazzjon.

Diversi kienu l-aħbarijiet kurrenti li laqtuni, imma l-iktar waħda partikulari kienet tas-tsunami fil-Ġappun u li jiena arrestajtha fil-poeżija Spazi Confusi (bil-Malti u bit-Taljan).

MAURICE MIFSUD BONNICI: Il-poeta huwa osservatur mhux biss tal-ambjent iżda mhux inqas tal-aħbarijiet kurrenti.  Josservahom u jħoss f’qalbu u jara u hemm tiġih l-ispirazzjoni u d-dispożizzjoni.  L-aħħar aħbar kurrenti li nikktitli qalbi kienet il-mewt ta’ oħti Henriette u din nebbħitni biex nikteb poeżija li ħarġet minn qalbi għaliha. Hija poeżija bl-Ingliż.

MIRIAM ELLUL: L-aħbarijiet kurrenti illi jnebbħu l-poeta huma ħafna ... il-poeta jaf isib kliem għal hafna sitwazzjonijiet, l-aktar biex iserraħ il-qalb mid-dwejjaq u l-problemi ta' kuljum. Il-poeta kapaċi jagħmel dan billi jżejjen il-poeżija bis-satira jew bl-umoriżmu u jdawwar il-monotonija dejjiema fi tbissima. 

OMAR SEGUNA: Jien inqis il-poeżija bħala mezz kif il-poeta jwassal messaġġ.  Fil-fatt ngħid li l-poeta għandu wkoll dan id-dover u missjoni.  Ilkoll nafu l-influwenza tal-poeti fir-rivoluzzjonijiet kbar politiċi u kulturali.  B’xorti ħażina nemmen li l-poeti Maltin (inkluż jien) għad baqgħalna ftit x’naħdmu fuq dan l-aspett.

Kien hemm diversi temi li matul iż-żmien qanqluni biex nikteb xi poeżija.  Ktibt fost oħrajn fuq l-ambjent jew aħjar il-qerda tiegħu, il-11 ta’ Settembru 2001, il-paċi u l-gwerra, il-globalizzazjoni, l-ispid kameras, il-ġlieda politika-reliġjuza tas-snin sittin, u x-xogħol u l-ħaddiema.  Insemmi b’mod partikolari il-poeżija “Ondate di Bombe su Bagdad” li kellha suċċess barra minn xtutna, li fiha ħadt pożizzjoni kontra l-gwerra fl-Iraq.  Poeżiji riċenti jittrattaw fost oħrajn l-abbuż fuq it-tfal, u l-kriżi fis-Sirja. 

RAYMOND GRECH: M’għandniex xi ngħidu, l-aħbarijiet  jaffetwawni speċjalment meta nisma’ u nara bnedmin u annimali maħqura. L-aħħar aħbar li ħalliet impatt fuqi kienet dik ta' tifel mitluq bil-ġuħ ġo art imbiegħda; b'dak id-dmugħ innoċenti jiżżeraq ma’ ħaddejh. Ħassejt qalbi tingħafas, xtaqt nagħmel xi ħaga u ħlief poeżija ta' tama ma stajtx inlissen. Tlaqt kull ma kelli f'idi u qbadt nikteb u wellidt poeżija li nittama tkun ta' għajn ta' fejda għal sitwazzjonijiet simili. Staqsejt għaliex din id-dinja twettaq tant kefrija, staqsejt x'jista' jsir u kif, staqsejt meta ser jieqaf dan l-uġigħ kollu. Tama waħdanija hemm, li d-dmugħ tat-tfajjel u dak tiegħi jitilgħu quddiem il-Mulej u bis-sabar nistennew it-tmiem ta' din id-dinja krudila. Id-dmugħ qatt ma jixxerred għalxejn!

SALV SAMMUT: L-aħbarijiet kurrenti xi drabi aktar iva milli le juruni biss in-negattiv tal-ħajja. Il-ħażen jieħu s-sopravvent fuq tant aħbarijiet pożittivi. Juruni kemm il-bniedem ma jafx jgħix fil-kwiet u jgħożż dak li tatu n-natura sakemm din ma taqbżilhiex ukoll u turina snienha u kulħadd jidħol f’qoxortu.  L-aħbarijiet kurrenti ta’ Malta nipprova ma narahomx għaliex ma jkollix aptit nivvjaġġa l-ewwel fl-infern, imbagħad fil-ġenna u wara fil-purgatorju. Il-politika Maltija m’għadhiex tinteressani għaliex ma fihiex wisq x’tagħżel minn wieħed għall-ieħor. Donnu li l-aħħar paġna f’Animal Farm qed isseħħ f’pajjiżna. Kulħadd iwiegħed u jilgħaq l-aqwa li niksbu dik l-iva kull ħames snin. Ħasra li poeti Maltin ma jurux fehemthom u jiktbu dak li jaraw minn lenti mhix imtappna mill-fwar ta’ politika partiġjana. Jien meta dan l-aħħar kienet għaddejja s-saga ta’ voti ta’ sfiduċja f’dak u fl-ieħor fil-Parlament rajt kemm għandna politiċi foqra. Fil-fatt ktibt żewġ poeżiji dwar l-aħbarijiet u dwar il-boloh li joqogħdu jitbaqbqu fuq il-politika. (Il-poeżija Boloh dehret is-Sibt li għadda.)

STEFANO FARRUGIA: Jiena mhux biss nikkondividi l-ħsieb li l-aħbarijiet kurrenti għandhom rabta intima mal-poeta, imma fil-ftit snin li ili nikteb il-poeżija tgħallimt infittex li nipprattika dan il-kredu, għax il-kittieb ma jistax jinfatam għalkollox mir-realtà immedjata li hu nnifsu hu parti minnha u mir-responsabbiltà li għandu bħala osservatur tal-verità, u għalhekk forsi bla ma jkun jaf din l-istess verità timbuttah biex jikteb b’manjiera partikulari u fuq temi reali li mhux bilfors jogħġbu lil kulħadd għax jolqtu ’l dak li jkun fil-laħam il-ħaj. Fil-fatt għadd ta’ poeżiji tiegħi huma mnebbħa minn ġrajjiet riċenti li seħħew fid-dinja u ħallew marka indelibbli fuq l-imħuħ u l-mod tal-għajxien ta’ popli differenti. B’dan il-ħsieb ktibt il-poeżija “Flaxbekk” ftit aktar minn sena ilu, li kelli l-privileġġ ningħata l-ewwel premju permezz tagħha fit-taqsima tal-poeżiji bil-Malti fil-Konkors Nazzjonali tas-sena l-oħra.

Hi poeżija miktuba b’suffraġju għall-vittmi tat-terremot u t-tsunami qerrieda li laqtu l-gżira tal-Ġappun fil-11 ta’ Marzu 2011, u li lili fakkruni wkollfi ġrajjiet oħra ħorox li seħħew fl-imgħoddi kemxejn imbiegħed u aktar riċenti: il-bomba atomika li twaddbet mill-Amerikani fuq Nagasaki u Hiroshima fil-Ġappun lejn tmiem it-Tieni Gwerra Dinjija u ġabet ħerba sħiħa bħat-tsunami fl-istess pajjiż, kif ukoll it-tsunami preċedenti li seħħ fis-26 ta’ Diċembru 2004 fis-Sri Lanka u fil-kollass totali u devastanti taż-żewġ torrijiet tal-World Trade Center f’New York fil-11 ta’ Settembru 2001 b’żewġ ajruplani tal-passiġġieri maħtufa minn terroristi tal-grupp Al-Qaeda li baqgħu deħlin dritt fil-qalba tagħhom b’mod deliberat u ħalleweluf ta’ nies mejta u oħrajn midruba serjament jew imbeżżgħa ferm għal għomorhom minħabba t-trawma enormi li seħħilhom jgħaddu minnha intortament.

THERESE PACE: Kull poeta ta’ veru qabel ma jsir poeta jrid ikun semmiegħ u osservatur tajjeb.  Jara u jixtarr dak li jkun iseħħ madwaru, jifforma opinjoni li mbagħad jesprimi fi kliemu jew biex joħloq kuxjenza jew biex jifraħ bil-ħajja jew jistrieħ mill-piż ta’ xi sitwazzjoni li ttih ġewwa. Minħabba li ebda bniedem ma jista’ jgħix maqtugħ għalih waħdu għax aħna lkoll niffurmaw parti minn komunità, il-ġrajjiet kurrenti jħallu effett fuqna li lili jispirani ħafna fil-kitba. Dan l-aħħar influwenzawni ħafna l-ġrajjiet li żviluppaw fit-tramuntana tal-Afrika għax ħallew ħafna niket, firda u mwiet.

Xi poeżiji li nkitbu f’rabta mal-aħbarijiet kurrenti:

Il-Ġnejna kburija

Il-baħar maġiku Malti

ikanġi fix-xemx leqqiena

stieden lill-fekruna omm

iġġib l-frieħa f’benniena.

Fil-bajja tal-Ġnejna

l-għaram dawruna

bl-ahbar tant kbira

ta’ frieħ il-fekruna.

Grazzi ja fekruna leali

Li għażilt lilna l-Maltin

Fdajtilna l-uliedek

Għamiltna kburin.

Bħal Pawlu ġejt mill-baħar

Ġeddidt fina fidi fin-natura

Biex min jara, jemmen

Jiftakar f’għeruqna

jħares lura…

Kemm Malta kienet għanja

fiż-żmien tal-glorja

dil-fekruna ftakritna li

hawnhekk naqxet Storja.

Amanda Busuttil

24.06.2012

MELISSA BASSI

(Miktuba fl-okkażjoni tal-mewt traġika tal-studenta Melissa Bassi u l-feriment gravi ta’ ħamsa minn sħabha fi Brindisi l-Italja, is-Sibt 19 ta’ Mejju 2012.)

Il-pinna ma ssibx kliem biex tista’ tfisser

is-swied il-qalb, ir-rabja, l-istmerrija

għal min b’għemil krudil ġab ħerba sħiħa

u feriment u wġigħ u mewt bikrija.

Il-linka sewda mhix sewda biżżejjed

biex tiddeskrivi l-kruha ta’ dan l-att:

bomba qerrieda mqiegħda maġenb skola

biex teqred ward li m’għamel ħsara ’l ħadd.

Ħames tfajliet ilkoll midruba gravi

u mewt qasir il-għomor għal Melissa

studenta ta’ sittax fil-fjur tal-ħajja

li żgur qatt ma stenniet x’mewt kellha tmissha.

Għaliex tinqered ħajjet l-innoċenti

b’idejn minn irid jgħix ħajja vjolenti?

            — Għax minflok qalb li tħoss tjieba w mogħdrija

            hawn minn ġo sidru jżomm ġebla żonqrija!

Carmel G. Cauchi                                                          20.06.12.

REFUĠJATI

Twieldu u kibru hemm,

f’dik l-art li tathom isem u għarfien,

qiegħa li rathom tfal

jiġru u jilagħbu mingħajr ħsibijiet tqal,

fejn kibru u bnew bejtiethom

mas-sieħba jew sieħeb għażlithom,

fejn ħadmu u stinkaw bl-għaraq ta’ ġbinhom

biex minnha jiksbu l-ġid

li kienet toffrilhom.

Imma kienu nies ġwejda

u fosthom nibtu nies

li kibru u stagħnew,

li ġabru magħhom klikek

ta’ nies bla qalb, ħajjiena,

nies bla rispett u ħniena.

Ħakmuhom,

ħaqruhom,

serquhom,

minkejja tant wegħdiet

sfaw nies bla drittijiet.

Taħt din it-tiranija,

quddiem din it-tbatija,

sarrew il-ftit li kien għad fadlilhom,

u b’ta’ fuqhom senduqhom,

bla jafu fejn sejrin,

ħallew kollox warajhom,

ħarbu, sfaw eżiljati,

fittxew il-kenn f’art oħra

u saru refuġjati.

                                                                    Charles Mifsud

Afganistan

Daru magħmulha mill-kartun u d-drapp.

Afgani twieled u Afgani jrid imut.

Qalbu bħal daru.

It-tnejn imtertqa mill-irjieħ

u t-tnejn marbuta sodi mal-art

li fiha twieled u fiha jrid imut.

Ra ħafna ‘ħelliesa’

deħlin ġo artu bil-karrijiet u bl-ajruplani.

Kollha wegħduh paċi.

L-isem ta’ pajjiżu hu l-innu tiegħu

magħmul mill-kliem li raqqmu l-poeti.

L-għajta ta’ ‘Afganistan, Afganistan’

se tibqa’ r-ruħ li biha jgħix.

Emmanuel Attard Cassar

2012

MIL-LUM STESS

Ma rridux nisimgħu aktar,

Bl-inċidenti fit-triqat;

Ma rridux nisimgħu aktar,

lr-radju b’leħen stunat.

Ma rridux li fil-ġurnali,

Jkollna paġni imżellġin;

Bir-ritratti bl-inċidenti,

Ħajjiet b’ħajta imdendlin.

Ma rridux li naraw aktar,

Televixin b’kulur skur;

Ta’ kuljum b’inċident ieħor,

Qalb maqsuma u tant dulur.

Dak li qiegħed jinkwetana,

Meta jsir xi inċident;

Nibdew nibku u neqirdu,

Għall-mument kulħadd attent.

Bir-raġun ħajjitna tkompli,

Għax hawn aħna mal-ħajjin;

Tibqa’ magħna l-memorja,

Tal-imsejkna maħbubin.

U xi ngħidu mbqgħ’d għall-vittmi.

Ġewwa sptar idumu xhur;

Min jispiċċa ġewwa wheelchair,

Ħajtu ta’ fuq taħt iddur.

Irridu naraw triqtna,

B’żgħażagħ friski bħal fjuri;

                                                     Jikbru jkattru u jisbieħu,         

B’ħajja twila b’tant kuluri

GODWIN CINI

                          Egoiżmu

Id-dinja kollha nħasdet - u bla waqfien tbikkiet
hekk kif ommna n-natura - kisritha mal-ulied,
tfanstet u rasha saħnet - mikduda mir-regħbiet
li ħolqu pandemonju - u wasslu għal qerdiet.

Qamet mir-raqda sielma - u heżżet is-sisien,
mexxiet mewġa qerrieda - li kinset il-widien;
it-tbaqbiq tal-istonku - battlitu bla serħien,
vulkani rmew il-lava - u gerrxu lill-ġirien.

Biex tibred ftit mis-sħana - nefħet buffuri kbar
li lebbtu bla xejn rażan - sa stabtu fuq id-djar;
kien nifs tassew tal-biża' - li dlonk inbidel f'nar
li xtered f'ilsna fjammi - li ħallew ħafna mrar.

B'dil-arja xotta u sħuna - wiċċ l-art kien għoddu nħema,
għalhekk ommna n-natura - bdiet donnha tħenn għall-ġemgħa;
saflaħħar birdet naqra - u nfetħu bwieb is-sema
biex gelgel u sar xmara - id-dmugħ li kien inġema'.

Donnu li l-bniedem nesa - li dmiru jkun ħanin
bħalma ħanin hu Alla - li jindukrah kull ħin,
fil-liberta' li ngħata - warrab l-għażliet għaqlin
biex b'egoiżmu għama - twarrab minn kull twemmin.

                                                        John Mallia

Ewrofever

Bnadar b’kuluri sebbħu l-atmosfera

kuluri varjati li jfissru pajjiż

ħwienet u areni b’kuluri tlewwnu,

u nstemgħet mużika tgħajjat, ferħ u qbiż

God save the Quenn, Fratelli d’Italia

man-noti tagħhom qabżu nies bil-mijiet

u għajtu bil-ferħ il- folol kbar ta’ nies

dawn is- sapporters ta’ dawn it-timijiet

Imma din  qalbi bkiet tara dal-bnadar

u ttarxu widnejja għal dawk l-innijiet

Fejn kien it-tperpir bil-bajda ul- ħamra?

U fl-innu tagħna inħanqu l-vuċijiet?

Kevin Tanti

GĦALFEJN?

Għalfejn hemm bżonn li tfaqqa’ l-gwerra

miex jinqatlu massa nies, jitwaqqa’ bosta bini

u n-nisa jormlu u kull wild isir iltim?

Għalfejn hemm bżonn jinfirdu l-kopji

li jħallu l-ġliedjaħbilhom kemm inħabbu

ujnessilhom‘l uliedhom kemm sejrin ibatu?

Għalfejn il-poplu tagħna jinsa l-kuluri kollha

u jemmen li l-aħmar u l-blu jeżistu biss?

Nesieh lil wiċċ is-sema ikanġi fuq ix-xefaq.

Għalfejn! Għalfejn jiġi l-Milied kull sena

nifqgħu l-iskrijn bl-eluf ta’ ewro fl-Istrina

niġru l-ġirja tal-President b’nifisna maqtugħ

bin-nies tħares lejna b’poplu ġeneruż?

Imma meta mmissu mal-problemi.

Meta joffendulna l-ilwien,     

moħħna jinsa li darba flimkien tajna l-għotjiet

jitlef is-sens tar-raġuni; is-sabar u r-rażan

jeħdulhom posthomil-botti, l-insulti...

hekk li l-kliem ta’mogħdrija jissarraf fi stmerrija.

MARIO ATTARD

Il-Ħadd, 17 ta’ Ġunju 2012

TO MY BELOVED SISTER HENRIETTE

I kept you company today

at Tal-Karmnu Church in Balluta,

but though you were by my side so close

I could not see you because you were

entombed within your coffin

estranged from this world.

I was honoured to read

the First and Second Reading

and enjoyed pronouncing

the Responsorial Psalm that read:

“I was thrilled when I was told:

‘We will go in the house of the Lord.’”

I repeated it five times and each time

the community said it vehemently

so closely after me, for we believed

what we pronounced convincingly

that these words were yours

when you were in agony at Mater Dei

and departed a week ago today.

No! You are not gone;

you abide in me so closely

enshrined within my memory,

though you were the first

to part with our family.

Maurice Mifsud Bonnici

14-05-2012

Flaxbekk

B’suffraġju għall-vittmi tat-tsunami fil-Ġappun li seħħ fil-11 ta’ Marzu 2011

Konna ħsibna li kien għadda dak li għexna lejla waħda fuq it-troni tad-djar tagħna

u kien għadu biss tifkira fuq it-tila illuppjata, tibki bikja għall-irkant

sa ma ttawlet għodwa mgħaddba tolfoq fl-ibħra qisha gawwi mal-pinnur tax-xhur xitwija

u filġitna tingħi tgħajjat qabel ħarġet ruħha kollha w mejlet rasha lejn il-lvant.

Fl-agunija tqila tagħha ġabret magħha kull fettuqa li nsiet l-ombra tax-xandara,

imkebbsin daqs kalamita forsi jlaħħqu ma’ ħruxitha u ċ-ċaqliq ta’ ġnus kotrana

u f’kull laqxa terda’ ’l oħra mill-ġid fqir li baqa’ jfekren fuq id-dbabar ta’ ġisimha

tilmaħ lilha moribonda tiġbed l-aħħar nifs imkaxkar f’baħar miksi b’elf sikrana.

Kollox issa sab imkienu fejn riġlejh ma meddx fi żmienu, metri bogħ’d mid-dura tiegħu;

djar jogħlew bħall-bastimenti u jitbandlu ma’ kull mewġa li ddawwarhom fuq subgħajha

u l-vetturi-ġugarelli jqanqlu ċ-ċirklu tat-traġedja qalb it-toroq flaġellati,

midfunin ġo żaqq il-lupu li ħatafhom bla karezzi f’art li xebgħet fuq saqajha.

Nies maqfula ġewwa l-kċejjen, jistennew min iweżinhom u jeħlishom minn kull kefen,

jgħaddu ħinhom bħall-għasafar, jitħnu l-ftiet li tħalla jterter fi friġġ kiesħa daqs l-azzar

u l-ksieħ tagħha jeħel f’demmhom bil-biżgħat li tmiemhom wasal u mhux sejjer jaħfirhielhom,

jgħidu t-talba tal-indiema donnhom riesqa lejn il-forka b’mota sewda mill-kampnar.

Xi waħdiet bil-lożor f’idhom, ixejruhom bħal bandani fuq il-bjut li nbidlu f’dgħajjes

flok fis-sodod ixxukkjati li kostretti jħallu l-ġifen biex qatt aktar ma jserrħuhom,

oħrajn jgħinu fit-tfittxija, jisfidaw li jisfaw martri biex imqar iħarsu ħajja

jew isawbu x-xrar tal-ilma fuq in-nar iħeġġeġ, jhedded li jniżżilhom għarkopptejhom.

U mal-mewġa daqs Gulija stenbħet oħra f’wiċċ il-gżira tfarfar rixha b’deni qawwi

li bħal għaġna ntisġet għoqda mal-ħalib u l-ilma tari li f’munqarha mrar daqs spiera,

hekk li f’moħħha bexxqu għajnhom il-memorji rieqda f’koma tal-mard kbir li kien ħakimha

meta ġenbha ċċarrat kollu bħall-kustat ta’ Kristu msallab bl-għodod qarsa tal-gwerriera.

Lilna wkoll dal-jum ċanfarna bħal jum ieħor bl-istess isem li ra n-nies jintfew bħal faħma

kif fis-snin mhux wisq imbiegħda żewġ tajriet minn xogħol il-bniedem daħlu jkesksu s-swar tewmin,

imma għalxejn min dbiel ġo ħobbhom rewwaħ idu bħal bandiera f’għajn id-dinja addolorata

għax is-swar inħallu kobob u sal-lum kulħadd jistaqsi x’sar mill-ħolm ta’ seklu rżin.

Stefano Farrugia                                           22 t’April 2011